حکیم دلیر، عبیدالله زاکانی (772 ق)، از پیشگامان نقد اجتماعی و طبقات و اصناف مردم به ویژه بزرگان اجتماع بود. آنچه که در اینجا می بینید گزارشی از نقد و هزل او درباره قضات و داورانی است که باید مرهم زخم باشند و داد مردم بدهند. عبید خود مدتی در قزوین منصب قضا داشت و البته چندان در آن نماند و خب به آنچه در نقدش گفته خود در بندش هم بوده است.
برای ایران بسیار گفته اند و باز هم انگار کم است! به نظر من یکی از آخرین تصورهایی که یک ایرانی می تواند از جهان پیدا کند تصور او از ایران است و این به خاطر دشواری درک مسائل انسانی، اجتماعی و فرهنگی است. در میان مطالعه هایی که درباره ایران داشته ام سه کتاب برایم بسیار روشنگر بود و آنها را برای آینده خودم در این سرزمین سودبخش دیدم. این سه کتاب را اینجا پیش روی شما می گذارم و امید دارم روزی بتوانید به گفتارشان دسترسی پیدا کنید:
درسی را بر عهده بنده گذاشته اند به نام «جامعه شناسی حقوق». این درس از درس های اختیاری رشته حقوق در کارشناسی به ارزش یک واحد است. این درس از سویی با فلسفه از سویی با جامعه شناسی و از سوی دیگر با حقوق در پیوند است و نخستین کتاب درسی آن در ایران به نام «جامعه شناسی حقوق» به قلم هانری لوی برول در دانشگاه تهران ترجمه و منتشر شده است. پس از آن زنده یاد مصطفی رحیمی سه گزیده در این باره را در نشر امیرکبیر به نام «حقوق و جامعه شناسی» منتشر کرد(1358). مترجم ارجمند یک برگ و اندی یادداشت پیش از آن سه برگزیده نوشته است و چند سطری از آن به قرار زیر است:
حقوق و ادبیات برادرند.
این گفته شاید در وهله نخست غریب به نظر آید،