کرامت تراشی: ذهن اسطوره گرا و ذهن خردمند
جمعه, ۲۶ دی ۱۳۹۹، ۰۹:۵۱ ب.ظ
این مشهور است که دوستی و نفرت زیاد در هر کسی خطای شناختی و رفتاری پدید می آورد (1). همین ماجرا را در دوستی شاگردان و دوستان به استادان و بزرگان می بینیم. چه داستان ها که نساختند و چه هذیان ها که نگفتند و چه کرامت ها که نتراشیدند. نمونه زیر را از فریدون احمد سپهسالار (سده هشتم) درباره مولوی که از او با عنوان خداوندگار یاد می کند ببینید:
یک نوبت هژده نفر را از اصحاب ما احتیاج مسهلی شد. مولانا اکمل الدین طبیب، که در عهد خویش در طب نظیر نداشت و استاد همه اطبای روم بود، آنجا حاضر شد و هجده شربتِ مطبوخ ترتیب فرمود حضرت خداوندگار صبحی نزد اصحاب آمد، دید که اصحاب از تجرُّع آن نفرتی می کنند. در حال تمامت اشربه را در یک کاسه ریخت و به یک حمله تمامت را تناول فرمود. بعد از زمانی فرمود که قوالان چیزی بگویند. در اثنای آن سماع برداشتند و تا آخر روز سماع و حرکت فرمود. بعد از سماع به حمام رفت و زمانی بسیار بنشست. بعد از آن فرمود که یخ آوردند و می تراشیدند تا تناول می فرمود. مولانا اکمل الدین را خبر شد، در حال به حمام آمد و فغان برآورد که ای خداوندگار این چه قصد است که بر نفسِ مبارک روا می داری؟ فی الجمله با وجود چندین حرکت و حمام قطعاً گزندی بر ذات شریفش نرسید و همچنان مزاج شریفش برقرار بود. تمامت طبیبان به یکبار زنارِ انکار از میان گسستند و مریدِ حضرتش شدند. (2)
همین خطای شناختی را در بین دشمنان نسبت به دشمنشان، بین عاشقان نسبت به معشوقشان، بین جاهلان نسبت به آنچه به آن معرفتی ندارند، بین مردمان و سیاستمدارنشان و به ویژه درباره خودمان هم داریم. به نظر شما چگونه درست تر ببینیم و به سلامت شناختی نزدیکتر شویم؟
1. پیامبر اسلام (ص): حُبُّکَ لِلشَّیْ ءِ یُعْمِی وَ یُصِمُ .(من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص: ۳۸۰؛ عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ج ۱، ص: ۱۲۴)
2. سپهسالار، فریدون احمد، رساله در مناقب خداوندگار (رساله سپهسالار)، به کوشش محمدعلی موحد و صمد موحد، تهران، کارنامه، چاپ دوم، 1395، ص 195 و 196.
به نطر من سخنی که ابوعلی سینا میگه خیلی تاثیر گذاره
هر چیزی کمش دواست
متوسطش غذاست
و زیادش سم است..
و همچنین ما ابتدا باید تعریفی از درست و نادرست بودن رو مشخص کنیم و بعد بهش پسوند (تر) بدیم یعنی گاهی ما دیدگاه خودمون نسبت به یک موضوع رو درست میدونیم در صورتی که این دیدگاه از نظر دیگری نادرست به حساب میاد پس در درجه اول بهتره با دیگران تعامل داشته باشیم که این تعاملات باعث شناخت بهتر خود و محیط اطرافمون میشه و ضمنا باید این یادگیری در ما شکل بگیره که بتونیم رخدادهارو از ابعاد مختلف ببینیم تا در نهایت (درست تر دیدن) که در سوال شما مطرح شده معنا پیدا کنه و ما بتونیم از میان این ابعاد انتخاب درست تر داشته باشیم.
با آرزوی موفقیت و سلامتی و زیبایی.