یادداشت های دکتر محی الدین قنبری

1.   جادو:

 اگر در دنیای پیش از دین و دانش، به یافته­ ها و بافته ­های نظری انسان­ها درباره ­ی مسائلشان اسطوره بگوییم، شاید بتوان جادو را کوشش­های عملیِ نامعمول آنان در تحقق و دستیابی به خواسته ­هایشان تلقی کرد. در ماهیت جادو، یک تغییر و دگرگونی از پدیده و وضع موجود به خواسته­ ها و وضع مطلوب رخ می­دهد و با درستی یا نادرستی آن هدف و خواسته، جادوی سفید یا سیاه نام می ­گیرد. (1)  جادو اگر چه بر پایه ­ی همان دانش زمانه و اساطیر بنا نهاده شده، با سبک زندگی مردم و شرایط زیستی آنان سخت در پیوند است و در جامعه ­ی شکارگری یا کشاورزی ادبیاتی پیدا می ­کرد که با روزگار ما متفاوت است.  برای نمونه، در زندگی امروز،‌ جادوی رسانه­ ها از جادوگران پیشین کارگرتر است.