ما درباره چه چیزی سخن می گوییم؟
آنچه درباره اش سخن می گوییم امری عینی و واقعیت داشته در بیرون از ذهن ما است یا امری ذهنی و برساخته احساس و باورهای ما؟
تصوف امری عینی است یا ذهنی؟
به نظر می رسد که تصوف نسبت به عرفان از عینیت بیشتری برخوردار است. از واژه آن که شروع کنید که اغلب به پشمینه پوشی بر می گردانندش بگیرید تا سلسله ها و پیامدهایشان در جغرافیای زیستی ما.
خب وقتی در مورد امری عینی سخن می گوییم یادآوری زمان و مکانش آغازی روشن برای آن است.
مانوئل کاستلز یک بحثی دارد در عصر اطلاعات که هویت (فرایند معناسازی) را سه گونه می داند:
هویتهای مقاومت
هویتهای برنامه ای
هویتهای مشروعیت بخش».
تشیع امامی اغلب هویت مقاومت داشته و متون و ادبیات و ارزشهایش در آن هویت تعریف شده حال آنکه پس از صفویه، امامیه به سوی هویتی برنامه ای حرکت کرد و به خصوص با جمهوری اسلامی اهداف و برنامه های جدیدی برای مکتب جعفری تعریف شد. محتوای فرهنگی و مذهبی این دو نوع هویت یک شکاف و مغایرت بین این دو هویت ایجاد می کند که اگر برطرف نشود هزینه ساز خواهد بود.
هویت مقاومت برای آغاز است اما در کمالی دیگر به هویت برنامه ای نیازمندیم. چگونه می توان محتوای فرهنگی محرم و مراسم آن را از هویت مقاومتی به سوی هویت برنامه ای سوق داد؟