امیرسعید الهی (زاده در 1328)، نویسنده، دیپلمات و روزنامه نگار در گفتاری ارزشمند، «حکیم الهی» را عنوانی ممتاز و لقبی در دوره قاجاریه برای سرآمدان حکمت و معارف اسلامی دانسته است. او سه تن را در دوره قاجاریه دارنده این عنوان می داند:


حکیم الهی اول: میرزا محمدجعفر لواسانی

این لقب را ناصرالدین شاه به او داده بود و او را پیر زنده دل می خواند. 

حکیم الهی دوم: میزراشمس الدین محمد لواسانی

حکیم الهی سوم: میرزا فضل الله الهی


سه حکیم الهی در دوره قاجاریه


در دوره رضا شاه هم حکیم الهی مهدی محی الدین الهی قمشه ای حکیم و استاد مسلم دانشگاه تهران بود. خاطرم هست که استاد منوچهر صدوقی سها از ایشان یاد می کرد که ایشان امتحان گرفتن را حرام می دانسته اند و می فرمودند که امتحان ایذاء مومن است و ایذاء مومن حرام بیّن است.» هر چند که این خلاف اصول آموزش نوین و سنجش و اندازه گیری است و مرا هم به پیشنهاد فرزند ایشان که هم کلاس پدر من در دانشگاه تهران پیش از انقلاب 1357 بود به نام و یاد ایشان محیّ الدین نام نهادند.

یاد همه نیکان گرامی.

1.  پژوهشهای ایرانشناسی نامواره دکتر محمود افشار، 1378، ج 11، ص 223-245.

2. خاطرات ناصرالدین شاه، ج9، ص 361.