سرچشمه های آشنایی با مکتب مولوی
يكشنبه, ۱۶ آبان ۱۴۰۰، ۰۱:۱۱ ق.ظ
منابع اصلی شناخت مولوی را می توان همچون انگشتان دو دست در دو دسته پنج تایی شمارکرد. نخست نوشته هایی است که از خود مولوی یا منسوب به اوست اینها عبارتند از:
- مثنوی معنوی در شش دفتر که خود مولوی آن را اصولِ اصولِ اصول دین می دانست.
- مثنوی معنوی در شش دفتر که خود مولوی آن را اصولِ اصولِ اصول دین می دانست.
- مکاتیب (نامه ها)
- مجالس سبعه
- فیه ما فیه
- دیوان شمس
دسته دوم منابعی هستند که در زمانه مولوی یا نزدیک به او بیشترین داده ها را از این گنجینه ادبی درخشان به ما رسانده اند:
- معارف بهاء ولد
- مقالات شمس
- ابتدا نامه سلطان ولد
- مناقب العارفین به کوشش افلاکی
- رساله سپهسالار
جام مولوی چندان ذخار و دلربا بود که خلقی را به خود واداشت و ظرفیتی دارد که بتوان از او آموخت و به او خویش را ساخت. مردم بسیاری به او پرداختند و کارهای آنان را می باید از ابتدا تا سطوج بالاتر در منابع زیر جستجو کرد:
1. دسترسی به داده های هر موضوعی را با دانشنامه ها آغاز می کنیم و دانشنامه ها به دو دسته عمومی و تخصصی تقسیم می شود. با جستجو در هر یک از آنها می توانیم واژگان کلیدی که با مولوی پیوند دارند را بجوییم و بدانیم. جا دارد تا دانشنامه ای اختصاصی به نام مولوی و برای یادداشت و برداشت از این مکتب نوشته شود که جایش خالی است.
دسته دوم منابعی هستند که در زمانه مولوی یا نزدیک به او بیشترین داده ها را از این گنجینه ادبی درخشان به ما رسانده اند:
- معارف بهاء ولد
- مقالات شمس
- ابتدا نامه سلطان ولد
- مناقب العارفین به کوشش افلاکی
- رساله سپهسالار
جام مولوی چندان ذخار و دلربا بود که خلقی را به خود واداشت و ظرفیتی دارد که بتوان از او آموخت و به او خویش را ساخت. مردم بسیاری به او پرداختند و کارهای آنان را می باید از ابتدا تا سطوج بالاتر در منابع زیر جستجو کرد:
1. دسترسی به داده های هر موضوعی را با دانشنامه ها آغاز می کنیم و دانشنامه ها به دو دسته عمومی و تخصصی تقسیم می شود. با جستجو در هر یک از آنها می توانیم واژگان کلیدی که با مولوی پیوند دارند را بجوییم و بدانیم. جا دارد تا دانشنامه ای اختصاصی به نام مولوی و برای یادداشت و برداشت از این مکتب نوشته شود که جایش خالی است.
2. کتابها را باید از کتابشناسی ها جست و نشان گرفت و پس از آن که آنها را در این فهرست ها پیدا کرد در کتابخانه ها و کتابفروشی ها آنها را دید و داشت. این کتابشناسی ها هم عمومی و در دامنه زمانی های معین در همه موضوع ها هستند که بیشتر از سوی کتابخانه های ملی و خانه کتاب و برخی بنیادهای فرهنگی به دست مردم می رسد و برخی هم اختصاص دارد به مولوی که از آن میان می توانید موارد زیر را ببینید:
کتابشناسی مولوی (مختصر) در 637 صفحه از سرکار والا دکتر ماندانا صدیق بهزادی:
کتابشناسی مولوی (مختصر) در 637 صفحه از سرکار والا دکتر ماندانا صدیق بهزادی:
کتابشناسی توصیفی مولانا در 496 صفحه از جناب محمدعلم عالمی:
کتاب شناسی توصیفی عرفان و تصوف (کتاب های چاپی تا ابتدای قرن دهم) در 652 صفحه به کوشش دکتر سید محمود یوسف ثانی.
کتابشناسی ها دو گونه داده از کتابها به ما می دهند برخی تنها نام و نشان کتاب را بر اساس شناسنامه کتاب می نویسند که به آنها کتابشناسی های مختصر می توان گفت و برخی دیگر کتابشناسی های توصیفی اند که از هدف و ساختار و مشخصه های ظاهری کتاب هم می گویند و گزارشی کوتاه از آن به دست می دهند.
3. مقاله ها یا جستارها که می توان این روزها از مجله های پژوهشی در سایت جهاد دانشگاهی در بخش نشریات فارسی آنها را یافت و گرفت یا با اندکی هزینه اعم از نشریه های پژوهشی در سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور آنها را دریافت. تنها مجله ای که در ایران به مولوی و مکتبش اختصاص دارد مجله نگاه آفتاب متعلق به موسسه سروش مولانا است که به همت جمعی از دوستداران مولوی با مدیریت خانم مریم موسوی و همکاری خانم اعظم ملکدار و خانم یاسمن کازرانی فراهانی و گروهی از استادان و پژوهشگران در تهران چاپ می شود و از سال 1399 کار خود را آغاز کرده است.
4. برخی پایگاه های اینترنتی نیز منابعی در خود دارند که به مولوی اختصاص دارد:
