یادداشت های دکتر محی الدین قنبری

در اینکه کدام فرهنگ و نگرش، جامعه ما را به فرهی و رشد و شکوه می رساند فراوان سخن گفته اند. پس از این مدت به نظرم می رسد که تاکید بر عقلانیت هم جامعه را به مجادلات لفظی فراوان خواهد کشاند و در هزارتوی پیچ در پیچ مغالطات و جدلهای بی انتها جهان و زمانی دیگر از دست خواهد شد. ثمره عقلانیت، از راه دانش به بهبود زندگی منجر می شود، اگر توان و بنیه انبوه زیبا و البته عقیم اندیشه فلسفی ایران اسلامی در روزگار نو ما را به راهی راست در درست داشتن زیستی دیگر نرسانَد، این ثمره عقلانیت است که به صورتی عینی، حجتی گواه بر درستی راه در پیش خواهد بود. اندیشه های فلسفی به علت کلی بودن جز برای نخبگان و خواص روشن نخواهد بود ولی علم و نگرش تجربیست که می تواند برای همگان بتابد و راهی برایشان جز آن و دستاوردهای ملموس و عینی اش نماند. اینجا اما و اگر ندارد، شاید و امکانی در کار نیست وقتی ملت ببینند که ماشین چه فایده ای دارد در داشتنش بحث نخواهند کرد. وقتی ببینند که انتقال خون جان هزاران انسان را نجات می دهد، دیگر بحثی در حرام بودن خرید و فروش نخواهد بود و سازمانی هم برای درستی آن تشکیل می شود.

    جامعه روشنفکری ایران می باید به رواج توسعه فرهنگ علم تجربی و دانش روز بیش از تاکید بر عقلانیت بکوشد و از راه ثمرات آن آسانتر حیاتی دیگر برای ایرانیان رقم زند. صد البته عقلانیت نیز متوقف نخواهد شد ولی اکنون تاکید ایرانیان بر عقلانیت بیش از تاکید بر دانش است و اگر این نسبت، عکس باشد و البته همزمان پی گرفته شوند شرایط بهتری خواهیم داشت.